Een vriend van ons huis, een buurman kwam onverwacht in het ziekenhuis terecht. Onschuldige kwalen, die hij voortdurend bagatelliseerde en met een glimlach op zijn gezicht zei - het gaat wel over, "alles komt goed", bleken de voorbode van een ernstige hartafwijking. Er verstreken slechts enkele dagen tussen de diagnose en een dringende, gecompliceerde operatie. We haalden opgelucht adem. De operatie was succesvol, de prognose goed. Hij moest Kerstmis in het ziekenhuis doorbrengen. We kregen een uitnodiging van een buurvrouw om een nachtmis bij te wonen. Ja, dat zullen we... de eerste keer dat Kerstavond niet in de kerk is.
De dienst wordt gehouden op de binnenplaats van het ziekenhuis, die dagelijks dienst doet als ziekenhuisrestaurant. Er staat nu een kerstboom, stoelen in rijen opgesteld voor bezoekers, een klein podium met een geïmproviseerde liturgische tafel en een klein altaar, een kribbe en Maria met de baby erin. De hele binnenplaats is versierd met kerstversieringen. Op de vloer, een wirwar van kabels. Ze staan op het punt verbonden te worden met het menselijk leven. Er komen mensen aan. Er worden meer bedden binnengereden met zieken die niet zelfstandig naar de mis kunnen komen. Achter de bedden staan apparaten die de vitale functies van de zieken bewaken, rekken met infusen rollen binnen. De zieken worden bijgestaan door medisch personeel en familieleden. Alles is perfect georganiseerd, omdat het moet. De binnenplaats vult zich, de nachtmis begint.
Twee jonge priesters. Een van hen leest het evangelie. De andere heeft de moeilijkste taak: spreken vanuit het hart, niet vanuit een pagina. Moeilijk, want hoe kun je de emoties en gedachten die met zulke momenten gepaard gaan onder woorden brengen? Hoe breng je het blijde nieuws dat God is geboren en de macht is gebroken? Dat het een tijd van vreugde is, van dromen die uitkomen, van geluk? Kunnen we er nu wel over praten? Hebben woorden op zo'n plaats en tijd zin? Hoe te spreken in deze zee van lijden, van morfine doordrenkte pijn, angst, bezorgdheid? Hoe de woorden in evenwicht te brengen om geen twijfel en verdriet te zaaien? Aan het bed van haar moeder, haar dochter. Ze staat als een soldaat op wacht en houdt de uitgemergelde hand van haar moeder vast. Wat moet ik zeggen om haar hart te bemoedigen? Want uiteindelijk is er geen hoop meer.
Een jonge priester, maar zoveel goedheid en wijsheid in hem. Hij spreekt rustig, zonder zijn stem te verheffen. Zijn preek, zo wijs zonder zielig te zijn. Zijn blik gefixeerd op één punt. Hij spreekt over liefde, over verzoening met God, over vergeving, over het feit dat niets eindigt, dat het einde soms het begin is van het nieuwe, over het feit dat geloof wonderen kan verrichten en dat de Nieuwe Geboorte met ons is, vooral in deze moeilijke, meest uitdagende momenten. En toch zitten velen van de hier aanwezigen vast in persoonlijke drama's en moeten deze moeilijkste momenten in hun leven misschien nog komen.
Deze jonge priester, als een herder tussen de belegerde schapen, bevroren in één houding, alsof hij zich verontschuldigt dat hij de blijde boodschap van de geboorte van de Heer niet kan brengen met trompetgeschal, het zingen van rinkelende klokken en vrolijke kerstliederen. Niet hier en niet nu. Hier moeten we leunen op het menselijk lijden, het fysieke en het mentale. We geven elkaar het teken van vrede. De binnenplaats loopt langzaam leeg. De bedden verdwijnen samen met de zieken in de diepte van de ziekenhuisgangen. Fluisteringen, woorden sterven weg. Alleen vanaf het geïmproviseerde altaar - de kribbe - straalt het gezicht van Maria en het Kind van God.
Thuis probeer ik mijn gedachten te verzamelen, elk woord van deze unieke preek op te schrijven, de meest ware, uit het diepst van mijn hart en uit de grote wijsheid van Gods woord. Het was de mooiste herdersdienst van mijn leven.
Alicja Górnik